طرحی برای نجات ۷ میلیون دانش‌آموز

گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ خطر ترک تحصیلی دانش آموزان ایرانی مسئله‌ای است که خبر از فاجعه‌ای گسترده در آینده پیش رو می‌دهد. در پی مجازی شدن آموزش و عدم دستیابی برخی از دانش آموزان به شبکه‌های مجازی و تجهیزات گران‌قیمت، آمارهایی مبنی بر افت ۷ میلیون دانش‌آموز ایرانی شدید تحصیل شده‌اند که امکان ترک تحصیل آن‌ها دور از ذهن نیست. در همین راستا با دکتر عنایت رضائی پور دبیر اجتماعی اندیشکده ژرفا به گفتگو نشسته ایم که مشروح این گپ و گفت در ادامه از منظر شما می‌گذرد:


گزارش‌های غیررسمی درباره خطر ترک تحصیل ۳۰ درصدی دانش آموزان ایرانی منتشر شده است که نشان از یک بحران گسترده در آینده پیش رو می‌دهد. موضوعی که به واسطه شیوع ویروس کرونا تشدید شد و عدم دسترسی خیل عظیمی از دانش آموزان به امکانات مناسب آموزش مجازی زمینه افت تحصیلی را فراهم کرده است. در ابتدا بفرمایید آماری از تاثیرات کرونا بر سیستم آموزشی کشور وجود دارد؟

مسئله آموزش به همراه پرورش دانش آموزان به عنوان زیربنایی‌ترین و مهمترین سرمایه گذاری برروی نسل جوان جامعه بسیار حائز اهمیت است. بر همین اساس این موضوع یعنی آموزش، تربیت و پروش نیز باید اولین دغدغه دولتمردان و مسئولین کشور در همه کار‌های مملکتی باشد تا آینده کشور دستخوش تحولات ناگوار اجتماعی و فرهنگی نشود. درواقع می‌توان گفت که دانش آموزان امروز، جوانان نقش آفرین فردای کشور هستند.

همانطور که مستحضرید انتشار ویروس منحوس کرونا در جهان، باعث تغییرات گسترده در تمامی عرصه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جوامع شده و به نحوی تغییر در سبک زندگی بشر را رقم زده است. این تغییرات به حدی سریع و فراگیر بوده که بسیاری از اندیشمندان، دوران زندگی بشر را به قبل و بعد کرونا تقسیم کرده اند. در چنین شرایطی هر مسئول متعهد و دغدغه‌مند در کشور، باکمی بررسی و تحلیل میدانی متوجه خواهد شد که بیشترین چالش وآسیب اجتماعی حاصل از شیوع ویروس کرونا، متوجه دانش آموزان به عنوان نسل جوان و آتیه ساز کشور شده است که در صورت عدم توجه و جدیت در حل این مسائل و مشکلات آموزشی، در آینده نه چندان دور تبدیل به تهدید اجتماعی بسیار خطرناک خواهد شد.

 

 

برابر آمار‌ها در کشور بیش ۱۴ میلیون ۷۰۰ هزار دانش آموز در حال تحصیل هستند که تنها ۱۲ میلیون نفر در سامانه شاد ثبت نام کرده اند و ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر اصلا در این سامانه ثبت نام نکرده اند. از این ۱۲ میلیون دانش آموزی هم که نام آن‌ها در سامانه آموزشی ثبت شده است، بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از آن‌ها غیرفعال هستند. با این احتساب یعنی حدود ۵ میلیون نفر از دانش آموزان که باید اکنون در حال تحصیل باشند اصلا فعال نیستند و یا در سامانه ثبت نام نکرده اند.

همچنین برابر اساس آماری دیگر، ۵۰ درصد دانش آموزان برای آموزش تحصیلی، کم و بیش با مشکل مواجه هستند. اگر چه که اغلب استان‌ها درگیر این آسیب هستند، اما ازجمله استان‌هایی که بیشترین آسیب افت آموزشی متوجه آن‌ها شده است عبارتند از سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، فارس و کرمان.

 

 

شاید یکی از مسائلی که هشدار‌های آن به صورت زودهنگام در کشور شنیده نمی‌شود، ترک تحصیل دانش آموزان است. از نظر شما بازماندگی تحصیل به‌مثابه یک آسیب اجتماعی چه تبعاتی برای آینده کشور خواهد داشت؟

اگر خوب دقت کنیم و بایک بررسی ساده می‌فهمیم که در حال حاضر کرونا دوسال تحصیلی مساله آموزش را با مشکل مواجه کرده است. یعنی عملا دانش آموزان سال اول، دوم و حتی سوم ابتدایی به‌صورت اصولی آموزش تحصیلی را نیاموخته اند؛ که در آینده نزدیک این بی سوادی به عنوان یک معضل اجتماعی دامن گیر جامعه خواهد شد. تعدادی از این دانش آموزان مجبور به ترک تحصیل خواهند شد. تعدادی از دانش آموزان مقاطع اول و دوم متوسطه ترک تحصیل کرده اند. این جوانان که باید آینده ساز این مملکت باشند در آینده به عنوان بی سواد اجتماعی جذب ناهنجاری‌های اجتماعی خواهند شد و درقالب بسیاری از آسیب‌های اجتماعی نظیر بزه کاری و بی کاری و... رخ نمایان خواهند نمود.


بفرمایید که چه طرح‌هایی برای مقابله با بازماندگی از تحصیل اجراشده است و کدام طرح‌های موفق عمل کرده است؟ طرح‌هایی مانند تامین موبایل برای مناطق محروم، طرح تقویت آموزشی، طرح‌های تامین زیرساخت اینترنت و...

در پاسخ به سوال شما، ابتدا باید از نقش بسیج شوندگی جامعه یاد کرد که نیرو‌های بسیج مردمی در سال۱۳۵۷ انقلاب کردند و کشور را یوغ استعمار و استثمار رهایی بخشیدند. این نقش بسیج شوندگی در یکی دوسال اخیر و پس شیوع ویروس منحوس کرونا در قالب طرح مواسات و همدلی مجددا ظهور کرد و حرکت عظیمی انجام شد. همچنین افرادی که در قالب طرح شهید سلیمانی که به کمک علوم پزشکی رفته و حماسه آفرید. در حال حاضر هم در نظر دارند  دست در دست هم بگذارند وطرح ملی جهاد آموزشی شهید رجایی را رقم بزنند و اجرایی کنند.

اما درپاسخ به سوال شما باید یادآوری کنم که همه ما در مسئله محرومیت آموزشی معتقدیم دانش آموزان دچار عقب افتادگی تحصیلی شده و از این تعداد حدود ۷ میلیون نفر در شرایط خاص قرار دارند لذا باتوجه به نزدیکی امتحانات خرداد ما برما فرض است که باید به کمک آموزش و پرورش برویم و کار جهاد آموزشی را راه اندازی کنیم.

در همین راستا طرح «طرح شهید رجایی» با محوریت نهضت سراسری جهاد آموزشی مطرح شده است که طرح مشترک وزارت آموزش و پرورش و سازمان بسیج مستضعفین است. بر اساس این طرح شبکه‌ای از بسیج فرهنگیان شکل میگیرد و در سطح مدرسه به اجرای طرح‌های آموزشی، پرورشی می‌پردازند.

در همین راستا ۵۴۰۰۰ پایگاه مقاومت بسیج در سطح کشور وظیفه شناسایی دانش آموزان بازمانده و محروم از تحصیل، معلمان و باسوادان جهادی، خیرین و سمن‌های فعال محله و معرفی آن‌ها به مدیران مدارس را برعهده دارند.

الحمدلله این طرح توسط وزیر محترم آموزش و پرورش و فرمانده محترم سازمان بسیج مستضعفین درحال نهایی شدن است و مقرر است حداکثر قبل از آغاز امتحانات خردادماه عقد تفاهم نامه شود.   در نوک پیکان اجرای این طرح مدیران مدارس وظیفه اجرای طرح را برعهده دارند. وپایگاه مقاومت بسیج وظیفه پشتیبانی از ازطرح را برعهده دارند. در گام نخست از اردیبهشت ما تا پایان امتحانات خرداد این طرح اجرایی می‌شود و در گام دوم مرداد تا پایان امتحانات در شهریورماه برای کمک آموزشی به دانش آموزان مجددا جامعه هدف شناسایی شده فعال می‌شوند.

 

در اینجا می‌توان به بحث عدالت آموزشی نیز پرداخت. شکاف آموزشی در کشور با گسترش مدارس غیرانتفاعی و ظهور موسسه‌های آموزشی خاص در کشور رخ نمایان کرد و این مسئله با شیوع ویروس کرونا بیش از پیش نمایان شد. گزارش‌های بسیاری از عدم دسترسی به موبایل هوشمند، اینترنت مناسب، نظارت و برنامه ریزی آموزشی و عدم فهم آموزش مجازی منتشر شده است. برآورد شما از وضعیت عدالت آموزشی در کشور چه گونه است؟

در جواب سوال جنابعالی باید عرض کنم که یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری تحقق عدالت آموزشی یا همان نصیب آموزشی دانش آموزان است و طرح این موضوع از سوی رهبر معظم انقلاب تفاوت آموزشی که بین دانش آموزان در دورترین نقاط کشور با مراکز استان‌ها و پایتخت دارد. یکی از ویژگی‌های این طرح رسیدگی به دانش آموزان مناطق دور و محروم کشور است که انشاا... با اجرایی شدن طرح شهید رجایی در سطح وسیعی از کشور تحقق خواهد پیوست.

در پایان لازم به ذکر است که به منظور اجرای این طرح ستاد اجرایی فرمان حضرت امام ره، وزارت تعاون، کمیته امداد، معاونت توسعه مناطق محروم و روستایی و چند سمن دیگر فعال برای پشتیبانی از طرح اعلان آمادگی کرده اند.

/انتهای پیام/