گروه جامعه و اقتصاد «سدید»؛ طی سال‌های گذشته استفاده گسترده از تحریم‌ها از سوی آمریکا و اروپا موجب شده است که دولت‌های تحت تحریم، بلوک‌های اقتصادی جدیدی را بین خود تشکیل داده و دلار آمریکا را در مبادلات بین خود حذف کنند یا حداقل استفاده از آن را در میان خود کاهش دهند. «بریکس» یکی از این بلوک‌های اقتصادی شکل گرفته است. اعضای اولیه بریکس شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بودند؛ اما دی‌ماه ۱۴۰۲ ایران، مصر، اتیوپی، عربستان و امارات متحده عربی نیز به آن ملحق شده و «بریکس پلاس» را شکل دادند. برآوردها نشان می‌دهد که این بلوک اقتصادی تا سال ۲۰۴۰ تقریباً نیمی از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل خواهد داد. سه عضو اصلی بلوک یعنی برزیل، چین و روسیه، صادرکنندگان عمده فلزات گران‌بها و خاک‌های کمیاب هستند. اضافه‌شدن مصر، اتیوپی و عربستان سعودی - سه کشور احاطه‌کننده کانال سوئز به‌عنوان شریان تجاری کلیدی - به این بلوک، نفوذ به بیش از ۱۲ درصد از تجارت جهانی را فراهم خواهد کرد. ایران نیز به تنگه هرمز - یکی دیگر از شریان‌های اصلی اقتصاد جهانی - تسلط دارد. از سوی دیگر، عربستان، ایران و امارات متحده عربی که صادرکنندگان اصلی سوخت‌های فسیلی هستند، به این گروه وزن بیشتری در بازارهای انرژی خواهند داد. با توجه به این وضعیت در آمریکا نگرانی فزاینده‌ای از این بلوک اقتصادی و نقش آن در مرگ احتمالی دلار شکل گرفته است. مقامات واشنگتن به‌شدت نسبت به توسعه برنامه‌ریزی شده این بلوک و تلاش برای تقویت استفاده از ارزهای ملی در تجارت بین اعضا که نظم سیاسی - اقتصادی لیبرال کنونی را تضعیف می‌کند، نگران هستند.
پول مشترک بریکس پلاس یک راه‌حل علمی و عملی برای مشکلات موجود در سیستم اقتصادی جهان تحت رهبری آمریکا است.
مقامات آمریکایی بر این باور هستند که حتی اگر بریکس ارز واحدی نیز نداشته باشد، هژمونی دلار را در تجارت جهانی به چالش خواهد کشید. مقامات آمریکایی می‌گویند «بریکس پلاس ممکن است قدرت اقتصادی کشورهای جنوب جهان را تقویت کرده و نفوذ سیاسی و اقتصادی غرب را بر این کشورها از بین ببرند و در نتیجه تحریم‌های اعمالی علیه این کشورها نیز در نهادها و رژیم‌های اقتصادی لیبرال غربی بی‌اثر شود.» «په په اسکوبار» [1] - سردبیر آسیا تایمز و تحلیل‌گر برجسته برزیلی - در یادداشتی که خبرگزاری «اسپوتنیک» آن را منتشر کرده است با اشاره به روند «دلارزدایی» در اقتصاد جهانی از تلاش «بریکس پلاس» برای ارائه یک واحد پولی جدید بین اعضا خبر می‌دهد که در صورت موفقیت یک بمب ژئواکونومیکی جدید در جهان خواهد بود و به تضعیف دلار و نظم لیبرال غربی بیش از پیش دامن خواهد زد.
خستگی جهان از نظم اقتصادی غربی
مقامات آمریکایی به‌شدت نسبت به تلاش کشورهای عضو بریکس برای ارائه یک ارز مشترک که نظم سیاسی - اقتصادی لیبرال کنونی را تضعیف می‌کند، نگران هستند.
برای آنچه ممکن است بمب ژئواکونومیک ۲۰۲۴ باشد آماده شوید؛ یک اکوسیستم پولی غیرمتمرکز به نام «یونیت» [2] در راه است. این اکوسیستم پولی غیرمتمرکز پیش از این توسط گروه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری که توسط شورای تجاری «بریکس پلاس» راه‌اندازی شده، موردبحث قرار گرفته است و هدفی جدی برای تبدیل‌شدن به سیاست رسمی اقتصادی «بریکس پلاس» از اوایل سال ۲۰۲۵ دارد. به گفته «الکسی سابباتین» [3] - بنیان‌گذار شرکت مدیریت سرمایه «آرخانگلسک» [4] و یکی از ایده‌پردازان «یونیت» - این یک سیستم حل مسئله جدید است که به موضوع کلیدی ژئواکونومیک این دوران پر دردسر یعنی بحران جهانی «اعتماد» می‌پردازد.
اغلب کشورهای جهان از چارچوب پولی مرکزی کنترل شده که ۸۰ سال پیش در «برتون وودز» [5] تأسیس شد و نقص‌های اساسی دارد، خسته شده‌اند. کسری‌های مزمن این سیستم اقتصادی به هزینه‌های نظامی غیرمسئولانه دامن می‌زند. حباب‌های قیمتی، تحریم‌های سیاسی و «تحریم‌های ثانویه» [6]، سوءاستفاده از زیرساخت تسویه و پرداخت، حمایت گرایی و عدم وجود داوری عادلانه از دیگر مشکلات سیستم اقتصادی «برتون وودز» بود.
تغییردهنده بازی
در مقابل، «یونیت» یک راه‌حل اقتصادی، قابل‌اعتماد، سریع و کارآمد برای پرداخت‌های برون‌مرزی ارائه می‌کند. «یونیت» یک حرکت تغییردهنده بازی به‌عنوان شکل جدیدی از ارز بین‌المللی است که می‌تواند به‌صورت غیرمتمرکز منتشر شود و سپس در سطح ملی شناسایی و تنظیم شود.
«یونیت» یک راه‌حل منحصربه‌فرد برای تنگناها در زیرساخت‌های مالی جهانی ارائه می‌دهد. این سیستم برای عملیات بانکداری سنتی و همچنین برای جدیدترین اشکال بانکداری دیجیتال واجد شرایط است. این واحد پولی همچنین می‌تواند از طریق راه‌اندازی یک بورس کالای اوراسیای جدید که منصفانه و کارآمد نیز هست، اجازه دهد که در آن تجارت و تسویه‌حساب با ارزی جدید انجام شود و پلی بین جریان‌های تجاری و سرمایه زده و به تعدیل قیمت‌گذاری ناعادلانه در تجارت کالا کمک کند. نقطه قوت این واحد پولی، از نظر مفهومی حذف وابستگی مستقیم به پول سایر کشورها می‌باشد و به اکثریت دولت‌های جهان پولی غیرسیاسی ارائه می‌دهد که ظرفیت عظیمی برای تجارت و سرمایه‌گذاری منصفانه دارد. «یونیت» واقعاً یک مفهوم جدید در حوزه ارزهای بین‌المللی است که بر اساس طلا (۴۰درصد) و ارزهای بریکس پلاس (۶۰ درصد) معین شده است. «یونیت» نه رمزارز و نه «استیبل‌کوین» [7] است.
سیستم پولی مشترک اعضای بریکس پلاس - «یونیت» - قرار است بر مهم‌ترین مسئله امروز جهان یعنی بحران اعتماد غلبه کند.
اکثریت جهان خیلی زود هدف اصلی این واحد پولی جدید را درک خواهد کرد. هدف اصلی از ایجاد این واحد پولی، ایجاد هماهنگی بین جریان‌های مالی بین‌المللی و دور نگه‌داشتن آنها از فشار سیاسی یا قوانینی است که می‌توانند به میل خود تغییر کنند. پیامد اجتناب‌ناپذیر راه‌اندازی این واحد پولی، حاکمیت مالی جدید خواهد بود. آنچه در کل فرآیند اهمیت دارد، سیاست‌های پولی مستقل با تمرکز بر رشد اقتصادی است. این مسئله برای اکثریت کشورهای جهان جذابیتی اساسی دارد. چرا که یک اکوسیستم کامل است که زیرساخت‌های پولی مستقل و مکمل را ارائه می‌دهد و مطمئناً می‌توان آن را به شرکای «یونیت» در غرب نیز تعمیم داد.
در سطح عملی همان‌طور که «الکسی سابباتین» توضیح می‌دهد، اکوسیستم «یونیت» ممکن است به‌راحتی مقیاس‌پذیر باشد؛ زیرا از یک معماری به‌هم‌پیوسته زنجیروار برخوردار است که توسط قوانین ساده پشتیبانی می‌شود. سازمان‌دهندگان «یونیت» از یک «دفترکل توزیع شده» [8]استفاده می‌کنند: یک فناوری که شفافیت را تضمین کرده و از کنترل سرمایه یا هرگونه دست‌کاری نرخ ارز جلوگیری می‌کند. این بدان معنی است که اتصال برای تمام پلتفرم‌های دیجیتالی که توسط بانک‌های تجاری و مرکزی در سراسر جهان اداره می‌شوند، در دسترس است و در نهایت همه می‌توانند از «یونیت» برای حسابداری، قیمت‌گذاری، تسویه‌حساب، پرداخت، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری استفاده کنند. امکانات سازمانی «یونیت» واقعاً جذاب هستند؛ زیرا این واحد پولی می‌تواند برای حسابداری، تسویه‌حساب، قیمت‌گذاری برای اعضای «بریکس پلاس»، اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)یا به‌عنوان ارز ذخیره برای کشورهای جنوب صحرای آفریقا مورداستفاده قرار گیرد.
اکنون نتیجه نهایی در دسترس است. «یونیت» قبلاً توسط شورای بازرگانی «بریکس» حمایت شده است و در دستور کار هیئت دولت روسیه قرار دارد و قرار است نقشه راه نشست اکتبر آینده اعضای بریکس در «کازان» روسیه را تنظیم کند. این بدان معناست که «یونیت» تمام آنچه را که برای قرارگرفتن در دستور کار اعضای «بریکس پلاس» به‌عنوان یک موضوع جدی موردبحث و در نهایت تصویب آن در سال ۲۰۲۵ لازم است را دارد.
تنها گزینه موجود
در حال حاضر اولویت برای ایده‌پردازان «یونیت» - که من بیش از یک سال در طی چندین جلسه مفصل در مسکو آنها را دنبال کردم - اطلاع‌رسانی به عموم مردم در مورد این پول جدید است. تیم «یونیت» اصلاً علاقه‌ای ندارد که مستقیماً وارد بحث‌های داغ سیاسی و ایدئولوژیک شود. آنچه ممکن است در پیش باشد، می‌تواند فوق‌العاده هیجان‌انگیز شود، زیرا جذابیت «یونیت» می‌تواند از «ایلان ماسک» تا بانک توسعه جدید (NDB) بریکس گسترش یابد و امیدواریم مجموعه‌ای از بازیگران مهم را درگیر خود کند. پس از ارزیابی مثبت «آنتون سیلوانوف» [9]- وزیر دارایی روسیه که در دولت جدید روسیه همچنان در این سمت باقی مانده است - دور از ذهن نیست که «پوتین» - رئیس‌جمهور روسیه - و «شی جین پینگ» - رئیس‌جمهور چین - در این باره گفتگو کنند.
اغلب کشورهای جهان از سیستم اقتصادی متمرکز، ناعادلانه و مداخله‌گر «برتون وودز» که ۸۰ سال پیش توسط آمریکا تأسیس شد، خسته شده‌اند.
در شرایط فعلی نکته مهم این است که «یونیت» باید به‌عنوان یک راه‌حل فنی و عملی برای مشکلات حل نشده و به‌عنوان یک سیستم پرداخت به رسمیت شناخته شده جهانی، مصون از فشار سیاسی در نظر گرفته شود. این تنها گزینه موجود قابل‌انتخاب در جهان است و هیچ انتخاب دیگری وجود ندارد. در همین حال، ایده‌پردازان «یونیت» آماده انتقاد سازنده و هر گونه همکاری هستند.
«واسیلی ژابیکین» [10] - کارآفرین و مدیر مالی روسی و یکی از نویسندگان گزارش رسمی دولتی درباره «یونیت» - تأکید می‌کند که یونیت «نماینده پول غیرسیاسی است و می‌تواند رابط بین کشورهای جنوب جهان و غرب باشد.» او مشتاقانه اشاره می‌کند که «یونیت» می‌تواند تمام چرخ‌های اقتصاد را در حرکت نگه دارد. وی می‌گوید: «ایده‌پردازان یونیت نمی‌خواهند برای معرفی این واحد پولی از مفاهیمی مثل «نابودکننده دلار» استفاده کنند. ما نمی‌خواهیم به هیچ‌کس آسیب بزنیم. هدف ما افزایش کارایی جریان‌های سرمایه می‌باشد که در حال حاضر تخریب شده است. یونیت بیشتر به دنبال درمان سرطان تمرکزگرایی در اقتصاد جهانی است».
«گلازیف» [11] - عضو آکادمی علوم روسیه و وزیر ادغام و اقتصاد کلان اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) - از طریق ایمیلی که برای من فرستاده است، ظرفیت «یونیت» را این‌گونه خلاصه می‌کند: «من بیش از یک سال است که توسعه یونیت را دنبال می‌کنم و می‌توانم تأیید کنم که یونیت یک راه‌حل بسیار به موقع و عملی ارائه می‌دهد. از نظر آکادمیک و فناوری، نوآورانه و در عین حال، مکمل زیرساخت بانکی موجود است. راه‌اندازی آن تحت نظارت یک نهاد سازمان ملل متحد به یونیت مشروعیت می‌بخشد؛ چیزی که چارچوب فعلی «برتون وودز» به‌وضوح فاقد آن است. اقدامات اخیر دولت ایالات متحده و سکوت کرکننده صندوق بین‌المللی پول به‌وضوح نشان‌دهنده نیاز به یک تغییر است. یک رویکرد غیرمتمرکز برای انتشار ارز تجاری بالقوه جهانی که ارزش ذاتی آن در طلای فیزیکی و ارزهای «بریکس پلاس» تثبیت شده است. یونیت امیدوارکننده‌ترین رویکرد در بین چندین رویکرد موجود است. اولویت‌های سیاسی، همه دولت‌هایی که آن را می‌پذیرند را متعادل می‌کند و به اقتصادهای مستقل کمک می‌کند تا در مسیر بهینه خود توسعه یابند. بانک توسعه جدید (NDB) و بریکس پلاس باید یونیت را بپذیرند و به آن کمک کنند تا به زیرساخت مالی نوظهور جهانی عاری از مداخلات بد سیاسی تبدیل شود که به جای مداخله بر تجارت منصفانه و رشد اقتصادی پایدار متمرکز است.»
یک مثال واضح و عملی از امکان حل مشکلات توسط یونیت مربوط به روابط تجاری بین روسیه و ایران است. این دو کشور عضو برتر بریکس هستند. تجارت روسیه با ایران به دلیل تحریم‌ها سودآور نیست و هر دو نمی‌توانند به دلار یا یورو با یکدیگر تجارت کنند. شرکت‌های روسی پس از روی‌آوردن به پرداخت با ارزهای ملی متحمل ضررهای قابل‌توجهی می‌شوند. با هر نقل و انتقالی، کسب‌وکارهای روسی به طور میانگین ۲۵ درصد ضرر می‌کنند که دلیل آن اختلاف نرخ بازار ایران با نرخ دولتی است و حل این مشکلات تنها از طریق پول مشترک امکان‌پذیر است. حذف سرمایه سوداگرانه غربی، تجارت کالاهای محلی را آزاد می‌کند و امکان ادغام سرمایه‌ها برای توسعه پایدار را فراهم می‌کند. برای آزادکردن چنین ظرفیت گسترده‌ای، «یونیت» ممکن است کلید اصلی باشد.
[1] . Pepe Escobar
[2] . The Unit
[3] . Alexey Subbotin
[4] . Arkhangelsk
[5] . Bretton Woods
[6] . secondary sanctions: تحریم‌های اولیه مجازات‌هایی است که به طور مستقیم علیه کشورها اعمال می‌شود؛ به‌عنوان مثل تحریم‌هایی که آمریکا به طور مستقیم بر افراد یا شرکت‌های ایرانی اعمال می‌کند و کلیه افراد و شرکت‌های امریکایی باید آن را رعایت کنند، تحریم‌های اولیه هستند. در تحریم ثانویه، مجازات‌ها می‌تواند افراد حقیقی و حقوقی سایر کشورها را نیز که با افراد یا شرکت‌های ایرانی تحریک‌شده مبادله داشته‌اند، شامل شود؛ بنابراین آنها هم باید به‌منظور جلوگیری از تحریم از سوی امریکا، از مبادله با افراد و شرکت‌های ایرانی تحت تحریم، اجتناب کنند و در غیر این صورت، با مجازات‌های مختلف روبه‌رو خواهند شد.
[7] . Stablecoin: «استیبل‌کوین» ارز دیجیتالی است که پشتوانه‌ای مثل دلار یا طلا دارد و ارزش آن ثابت است. استیبل‌کوین به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که هر واحد از آنها توسط یک واحد از دارایی‌های دنیای واقعی مثل دلار یا طلا پشتیبانی می‌شود و به همین دلیل ارزش آنها همواره ثابت است. به این رمزارزها، ارزهای دیجیتال با ارزش ثابت هم گفته می‌شود که مهم‌ترین آن تتر دلاری (USD Tether) با نشان USDT است. استیبل‌کوین‌ها را می‌توان به عنوانی پلی بین دنیای ارزهای دیجیتال و پول‌های دولتی مثل دلار و یورو در نظر گرفت که انتقال آنها را به لطف مزایای بی‌شمار ارزهای دیجیتال بسیار راحت می‌کند.
[8] . . distributed ledger: دفترهایی هستند که در آنها داده‌ها در شبکه‌ای غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند. مجموعه‌ای از داده‌های دیجیتال تکراری، اشتراک‌گذاری شده و همگام‌سازی شده است که از لحاظ جغرافیایی در جاهای مختلف، کشورها یا مؤسسات گسترده شده است. هیچ مدیر مرکزی یا ذخیره‌سازی متمرکز داده‌ای وجود ندارد. دفاتر کل توزیع شده بر اساس سازوکار تفاهم مورد قبول مشارکت‌کنندگان شبکه نگهداری و به‌روزرسانی می‌شود.
[9] . Anton Siluanov
[10] . Vasily Zhabykin
[11] . Glazyev
/ انتهای پیام /
